‘Plastic soep wordt vooral lokaal veroorzaakt’
De Stichting House of Design gaat biobased alternatieven ontwikkelen voor plastic producten die veel in de Waddenzee worden gevonden. Denk daarbij aan vissershandschoenen maar ook etensbakjes, die je in de supermarkt gebruikt voor het verpakken van voedingsproducten. Om een breed publiek over te laten stappen op deze afbreekbare producten, wordt er bijna € 500.000,- geïnvesteerd in het project ‘WadAfval, van plastic soup naar groentesoep’. Het Waddenfonds ondersteunt de stichting uit Groningen daarbij met ruim € 300.000,- .
Oprichter Eileen Blackmore van House of Design ziet het project als een mooie kans om inhoud te geven aan de circulaire ambities in het Waddengebied. ,,Het gekke is dat iedereen het Waddengebied framed als krimpgebied. Maar ik zie dat heel anders. Je krijgt hier ruimte te innoveren, er zijn grondstoffen en bovendien veel mbo’ers, mensen die ook echt iets kunnen maken. Drie voorwaarden om zo’n project als het onze tot een succes te maken.’’
Plastic soep lijkt een wereldwijd en onbeheersbaar probleem. Welke winst kun je met zo’n project boeken?
De plastic soep is in belangrijke mate lokaal gebonden. We denken vaak dat het meeste plastic via de Noordzee de Waddenzee binnendrijft. Maar het meeste afval in de Waddenzee wordt plaatselijk veroorzaakt. Dat betekent dat je juist het gebruik van plastics in het Waddengebied moet terugdringen. Daarmee voorkom je plastic in de Waddenzee.
Als het lukt om dat in het Waddengebied voor elkaar te krijgen, dan kun je dat concept ook in andere Unesco Werelderfgoed-gebieden toepassen. Vaak gaat het om gebieden met kusten en delta’s, net als de Waddenzee.
Daarnaast is House of Design betrokken bij Ubuntoo, een platform van wetenschappers en mensen uit het bedrijfsleven, dat zich wereldwijd inzet voor een plasticvrij leven. Ubuntoo kijkt met grote nieuwsgierigheid of ons project in de Waddenregio gaat lukken. Op het eerste oog lijkt ons project misschien lokaal, maar er is ook duidelijk een internationale oriëntatie. Ik zeg vaak: act small, think global.
Jullie richten je in eerste instantie op het ontwikkelen van alternatieven voor de plastic vissershandschoen en plastic etensbakjes (Wadtroesjka’s). Waarom juist deze?
De Universiteit van Wageningen heeft in opdracht van Rijkswaterstaat in 2019 onderzoek gedaan naar aangespoeld plastic op vogeleiland Griend. Uit dat onderzoek kwam naar voren dat het meeste plastic in de Waddenzee afkomstig is van de lokale bevolking en toeristen. Die vissershandschoenen staan voor al dat kunststof textiel zoals laarzen en bootkussens die vanaf viskotters en plezierjachten in zee terechtkomen. En met de Wadtroesjka willen we toerist en bevolking een alternatief bieden voor die stapelbare plastic bakjes van snoeptomaatjes, olijven, enzovoort, die je veel in zee terugvindt. Als je voor deze twee producten een afbreekbaar en circulair alternatief ontwikkelt en je vindt en creëert er een markt voor, dan kun je daarna opschalen.
Het gaat nu nog om een pilot. Welke mogelijkheden zijn er voor uitrol?
Die mogelijkheden zijn er zeker. Kijk maar naar de nieuwe generatie. Jongeren willen het liefst biobased producten gebruiken. Maar dat is niet genoeg. We gaan niet alleen ontwerpen maar ook meteen een productieketen opzetten en de vraagkant stimuleren. Opschaling is voor ons duidelijk een speerpunt. Daarvoor gaan we samenwerken met veel andere partijen, onder andere boeren in Noordoost-Friesland voor de verbouw van vlas. Vlas is een belangrijk bestandsdeel van de biobased handschoenen en Wadtroesjka’s. Ook zetten we in op samenwerking met supermarkten in het Waddengebied. De supermarkt is een belangrijke factor om het gebruik van Wadtroesjka’s normaal te maken.
Wat wordt de grootste uitdaging?
Dat de bevolking en toeristen op grote schaal deze biobased producten gaan gebruiken. We zijn zo ingesteld op gemak en eenmalig gebruik van producten. De techniek om het anders te doen is er. Nu het publiek nog.
Partners WadAfval, van plastic soup naar groentesoep: House of Design, It Erfskip, TCNN, Ecoras, Vanhulley, Terwisscha&Wagenaar, Vereniging Circulair Friesland in samenwerking met: de vissers van SOLT, de COOP in Holwerd, Baflo en Uithuizen, Spar Zoutkamp, CIV Lauwersoog, agrarisch collectief Waadrâne, Friesland College, NHL-Stenden, RUG, Waddengoud, Community Plasticvrije Wadden.